Page 40 - Akademi Dergisi Temmuz

İSTANBUL VE MUKADDES

(MÜBAREK-KUTSAL)

EMANETLER

Salih Yazıcı
E itimci Yazar

stanbul ku kusuz, ça lar öncesinden ilgi duyulan bir yer olmakla
birlikte, birçok dilde de çok çe itli isimlerle anılmı tır. Bunlardan

bazılarını sayalım:
Osmanlı Türkçesinde: Istanbul, slambol, Dersaadet, Deraliyye,

Payitaht-ı Saltanat…

Selçuklular zamanında: Mahrusa-i Konstantiniyye, Stambul…
Arapçada: Bizantiya, el-Mahsura, Kustantina el-uzma…

 Grekçede: Vizantion
Latincede: Bizantium, Antoninya, Alma Roma, Nova Roma…

Kısaca stanbul’un tarihine bakacak olursak stanbul’un tarihi üç
yüz bin sene önceye kadar gider. Küçükçekmece Gölü civarında,
Neolitik ve Kalkolitik Dönem’lerde insanların ya adı ı

dü ünülmektedir. (MÖ 6500), Anadolu Yakası’nda Fikirtepe’de
    yapılan kazılarda (MÖ 5500-3500), Kadıköy’de ise Fenikelilere ait
kalıntılar bulunmu tur. Kral Byzas MÖ 667 yılında Byzantion’u
kurar. mparator I. Konstantin zamanında kent, Roma mparator-
lu u’nun ba kenti ilan edilir. 337 yılında mparator I. Konstantin’in
ölümüyle Konstantinopolis’e çevrilir.
324’te Roma mparatorlu u ikiye ayrılır. 1453’e kadar da Do u
Roma’nın ba kenti olmu tur. Yüz bin ki ilik bir hipodromun
(Sultanahmet Meydanı) yanı sıra, limanlar ve su tesisleri
yapılmı tır. Dünyanın en büyük katedrali olarak in a edilen
Ayasofya’yı 360’da kuran Konstantin, böylece Roma mparator-
lu u’nun dinini de Hıristiyanlık olarak de i tirmi tir. Bizans
mparatorlu u, I. eodosius’un ölümü ile ba lar. 476’da Batı
Roma yıkılınca Batı Roma mparatorlu u’ndaki Romalıların
büyük bir ço unlu u buraya göç eder ve Bizans mparatorlu u’nun
da ba kenti böylece stanbul olur. 543’teki veba salgını, nüfusun
yarısını öldürür. mparator I. Jüstinyen, ehri yeniden kurar.
Defalarca saldırıya u rayan stanbul, 1204’te 4. Haçlı Seferi’nde
ya malanır ve enkaz yı ını hâline getirilir. Latinlerin dönemi
1261’de sona erer. Bu dönemden sonra giderek küçülen Bizans,
Osmanlı mparatorlu u tarafından 1391’den sonra ku atılmaya
ba lanır.
Efsane fetih, 29 Mayıs 1453’te gerçekle ir. Bu tarih, ayrıca Orta
Ça ’ın sonunu tanımlar. Osmanlı döneminde yüzlerce saray, çar ı,
cami, okul ve hamam açılmı ; dünyanın en büyük ehirlerinden
birisi hâline gelmi tir. stanbul’un 2500 yıllık ba kentlik dönemi,
Cumhuriyet’le, 29 Ekim 1923’te sona erer. Bugün stanbul’un
toplam 39 ilçesi vardır. Bu ilçelerin 25’i Avrupa Yakası’nda, 14’ü ise
Anadolu Yakası’ndadır. stanbul; 15 milyondan fazla nüfusuyla,
iktisadi ve nüfus açısından da dünyanın en büyük metropollerin-
den biridir.

AKADEMİ I 38