Page 48 - Akademi Dergisi Temmuz

ARAPÇANIN ŞAHİKASI

ESERLER (MUALLEKAT-I SEB’A)

Dündar Efendio lu
"Muallekat" kelimesi Arapça kökenli olup "asılanlar" veya "askıya lahiyatçı Yazar
alınanlar" anlamına gelir. Muallekat, Arap edebiyatının altın ça ı
olarak kabul edilen 6. ve 7. yüzyıllarda yazılmı yedi büyük Arap
iirinin toplu bir adıdır.

Giri
Allah-u Teala, peygamberleri vasıtası ile zamanın en me hur
özelli inden daha üstün bir mucize göstererek insanların peygam-
berlerine inanmasını sa lardı. Peygamberimizin (sallallâhu aleyhi
ve sellem) gönderilece i topraklarda ise iir ve edebiyat insanlarca
ilgi görülüp yönelinen en önemli sanatlardı. “Câhiliye Dönemi”
olarak nitelenen bu devirde iir hem bir i hem de her devirde
oldu undan daha etkileyici bir edebi sanat idi.
Muallekat, Arap edebiyatının önemli bir türü olarak kabul edilir.
"Muallekat" kelimesi Arapça kökenli olup "asılanlar" veya "askıya
alınanlar" anlamına gelir. Muallekat, Arap edebiyatının altın ça ı
olarak kabul edilen 6. ve 7. yüzyıllarda yazılmı yedi büyük Arap
iirinin toplu bir adıdır. airlerin tam olarak ne zaman ya adı ına
dair kesin bilgilere sahip olmasak da, iirlerinin yazıldı ı zaman
aralı ı bu dönemlere denk gelir. Câhiliyye devrinde
E huru'l-Hurum adı verilen dört haram ayda Zilkade, Zilhicce,
Muharrem ve Receb ayları -Arabistan'ın muhtelif yerlerinde
panayırlar kurulur buralarda âirler, edibler toplanarak aralarında
müsabakalar tertip ederlerdi. Bu panayırlar arasında en me huru
Mekke dolaylarında kurulan Ukâz panayırı (Suk-ı Ukâz) olup
Arabların en me hur edib ve âirleri burada toplanırlardı. te bu
panayırda yapılan iir müsabakalarında derece alan iirler altın
yaldızlara yazılarak Kâ'be'nin duvarlarına asılarak ilân edilirdi ki bu
asma i ine izafetle asılan iirlere Muallâka; en me hurları yedi
oldu u için de "el-Muallakatu's-Seb'a" adı verilmi tir. (Bunun
yakı tırma oldu unu, iirlerin Kâ'be duvarına asılmadı ını, bu
tâbirin de H.2. asırda ortaya atıldı ını öne sürenler de vardır).
iirlerine izafetle bunları söyleyenlere de Muallâka âirleri denilm-
i olup bazıları bunların sayısının yedi oldu unu söylerken, bazıları
üç ki i daha ekleyerek sayılarını ona çıkarırlar.
Bu iirlerin her biri farklı airlere ai ir ve Arap edebiyatının en ünlü
eserlerinden bazıları olarak kabul edilir. Genellikle Bedevi
ya amını, a kı, kahramanlı ı ve Arap toplumunun çe itli yönlerini
i leyen bu iirler sadece Arap edebiyatı için de il, aynı zamanda
dünya edebiyatı için de büyük bir öneme sahiptir. Birçok yabancı
bilim adamı bu eserler hakkında makaleler yayınlamı tır . Bu
eserler, Arap kültürünün derinliklerini ve o dönemin toplumsal,
siyasi ve kültürel yapılarını anlamak için önemli bir kaynak olarak
görülür. Ayrıca, bu iirlerin güzelli i, duygusallı ı ve sanatsal
de eri, zamanın ötesinde bir etki bırakmı tır ve bugün hala edebi
çalı maların merkezinde yer almaktadır.

M.J.Kister, “ e Seven Odes. Some Notes on the Compilation of the Mu‘allaq t”, RSO, XLIV (1970),
s. 27-36; Türkçe çevirisi: Ali Aksu, “Yedi Kaside Muallakât’ın Derlenmesi Üzerine Bazı Mülâhazalar”,
J.Robson, “ e Meaning of the Title al-Mu‘allaq t”, J S (1936), s. 83-86. , A.F.L.Beeston, “Mu‘allak t”,
çev. Süleyman Tülücü, Atatürk Üniversitesi slâmî limler Fakültesi Dergisi, sy. 3 (1979), s. 419-425,
Bk. David Samuel Margoliouth, Arap iirinin Kökeni, çev. ve notlandıran: Nure in Ceviz, Ankara 2004.
AKADEMİ I 46