Page 41 - Akademi Dergisi Ocak

Bir Lisan Bir İnsan, İki Lisan İki İnsan, Ancak;

NİÇİN YABANCI DİL

ÖĞRENEMİYORUZ?

Numan Aydo an Ünal
E itimci Yazar

Günümüzde bir ha a birkaç lisan bilmenin önemi herkesçe adamlarımızdan merhum Mehmet evket Eygi öyle diyor:
malum. Me hur bir de sözümüz var: “Bir lisan, bir insan; iki “Biz, istisnalar dı ında niçin mükemmelen yabancı dili
lisan iki insan...” Maalesef bugün milletimiz, kendi ana dilini ö renemiyoruz? Çünkü ana dilimizin edebiyatını bilmiyoruz. En
do ru dürüst bilmiyor ki ba ka bir dili ö renebilsin. Osmanlı az 30 bin kelimelik ve terimlik edebî, kültürel Türkçeye sahip
entelektüel ve edipleri, özellikle de Tanzimat’tan sonra, o zaman olmayanlar, do ru dürüst yabancı dil ö renemez. Bir yabancı dil
popüler dil olan Fransızcayı çok iyi biliyor; Fransızca roman ve bilmek demek; o lisanla yazılmı edebî, kültürel kitapları,
tiyatro eserlerini mükemmel bir ekilde okuyor, anlıyor ve makaleleri okuyup anlamak, yanlı sız tercüme edebilmek, ciddi
tercüme edebiliyordu. Osmanlı medreselerinde talebeler de kısa konularda sohbet edebilmek, mektup yazabilmektir.”
zamanda Arapça ö renebiliyorlardı. Pek çok Türk- slam âlimi, dînî Kelime Hazinemiz Kayboldu!
lisan Arapça oldu u için eserlerini Arapça da yazıyordu. Mesela Prof. Dr. Ayhan Songar, “Me hur Redhouse ngilizce-Türkçe
mam-ı Birgivî [v. 1573], Muhammed Hâdimî [v. 1762], Ahmed lügatinin 1890 yılında yapılan baskısının ön sözünde, o zamanki
Ziyaeddin Gümü hanevî [v. 1893] ve eyhülislam Mustafa Sabri konu ulan Türkçede ortalama 100 bin kelime bulundu u
Efendi’nin [v. 1954] yazdıkları Arapça eserler, zamanın Arap kayıtlıdır. Yine aynı tarihte ngilizcenin de 100 bin kelimesi vardır.
uleması tarafından takdirle kar ılanmı ve erhleri yapılmı tır. Bu sebeple lügatin nâ iri; ngilizce ve Türkçenin, dünyanın en
Ba kurdistan Türklerinden Muhammed Murad-ı Kazanî zengin iki dili oldu unu söylüyor ve bu dillerin lügatini basmaktan
Hazretleri de [vefatı 1934], mam-ı Rabbani Hazretleri’nin üç cilt eref duydu unu yazıyor. Bugün ise Türkçenin konu ulan 10 bin
Mektubat’ını Farsçadan Arapçaya tercüme etmi ve “Dürer-ül kelimesi kalmı tır. ngilizcenin kelime hazinesi ise bir milyona
Meknûnat” ismiyle basılmı tır. Bugün ilahiyat camiasından, yükselmi tir.” demektedir. Prof. Dr. Nuri Köstüklü de
Farsça bir kitabı Arapçaya tercüme edecek kaç ki i çıkar?
Amerika’da ilkö retim okulları ders kitaplarında 71.681,
Almanya’da 70.400, Japonya’da 44.224 kelime; Türkiye’deki ders
Biz Niçin Ö renemiyoruz? kitaplarında ortalama sadece 5.000 kelime oldu unu kaydediyor.
Günümüze gelince; Arapça lisanı, imam-hatip ortaö retimde Me hur Amerikalı Dil Bilimci Prof. Dr. William D. Templeman,
8 sene, ilahiyat fakültelerinde ise hazırlıkla 11 sene okutuluyor. “Analar, babalar, hocalar, mektep müdürleri; çocuklarınızın
Bu okullardan mezun olan talebeler Arapça bir mektup veya üniversitelerde ba arılı olmasını istiyorsanız kelime bilgilerine
makale yazamıyorlar, meramını anlatacak kadar konu amıyorlar. dikkat ediniz, kelime bilgisi fazla olan talebelerin haya a da
ngilizcede de durum aynı. imdi anaokulundan itibaren ilk, ba arılı oldukları, Amerika’da yapılan sayısız tecrübelerle sabi ir.”
orta, lise ve üniversitede senelerce ngilizce okutuluyor. demektedir. Eski Millî E itim Bakanlarından Hasan Celal Güzel
Buralardan mezun olan ö rencilerden kaçı bu dilde bir mektup de öyle diyor: “Türkiye’nin ngilizce ö retiminin neticesi, bütün
veya kendi biyogra sini yazabilir? Asrımızda her türlü zikî, masraf ve gayretlere ra men kocaman bir sıfırdır! Çünkü ana dilini
teknik, sosyal artların çok elveri li olmasına ra men gençlerimiz iyi bilmeyen kimse, yabancı bir lisan ö renemez.”
niçin bir yabancı dili ö renemiyor? Hâlbuki Japonya, Pakistan,
Hindistan, Endonezya gibi pek çok ülkede insanlar kısa zamanda sraf
ngilizceyi ö renip konu uyorlar. Osmanlı’nın son zamanlarında Devletimiz, her sene en büyük bütçeyi millî e itime ayırıyor. On
Fransızcayı mükemmel ö renen insanımızın, bugün ngilizceyi binlerce okula ve ö retmene yabancı dil ö retmesi için harcamalar
hakkıyla ö renememesinin asıl sebebi; lisanımızın tahrif yapılıyor. Milletimizin zamanı, imkânı, eme i bo a harcanıyor.
edilmesi, bozulması, zengin kelime hazinemizin kaybolup Devletimizin buna acilen bir çare bulması gerekir. Bunun için
dilimizin kabile lisanına dönmesindendir. Alman Türkolog O o zengin Türkçemiz ö rencilere zamanında, tam ve do ru olarak
Jastrow öyle diyor: “Türk dili, kültürel çok katlılı ını ve nüans ö retilmelidir.
zenginli ini geni ölçüde kaybederek tekrar, o ilk çıktı ı tek
boyutlu bozkır dili tipine yakla ıyor.” Gazeteci ve kir Kaynak: TÜRKÇEYE SU ST (KTB Yayınları) Numan Aydo an Ünal

AKADEMİ I 39