Page 23 - Akademi Dergisi Temmuz 2025

AKADEMİ TEMMUZ 2025 İlim ve Araştırma Dergisi
İSTANBUL İSLAMİ İLİMLER
AKADEMİSİ
direkleri olan anne ve baba uyum içinde hareket ederdi. Çocu u En Mutlu Eden Ev ve birbirinin kalbini kırmaktan son derece sakınmalılar.
Kar ılıklı güven içindeydiler. Birbirlerine kar ı son derece Çocu u en mutlu eden ey; anne ile babanın muhabbetli
vefalıydılar. Her biri kendi vazife ve sorumluluklarının olması, birbirlerine sevgi ve saygı ile muamele etmeleri, güzel slam âlimlerinden büyük bir zat öyle buyurur:
farkındaydı. Dünyanın fani oldu unu, ölümü hiç unutmazlar; geçinmeleri, kar ılıklı anlayı , müsamaha ve nezaket ile “Aklı olan zevc ve zevce, birbirlerini üzmez. Hayat arkada ını
Allah korkusuyla ve ahire e her yaptıklarının hesabını davranmaları ve yüzlerinin gülmesidir. Böyle bir ortam, çocu a üzmek, incitmek, ahmaklık alâmetidir. Zalim, huysuz kimsenin
verecekleri uuruyla hareket ederlerdi. en güzel ikramların yapılmasından daha önde gelir. hayat arkada ı devamlı üzülerek asabı bozulur. Sinir hastası olur.
Sinirler bozulunca çe itli hastalıklar hâsıl olur. Hayat arkada ı
Evde büyüklere saygı ve itaat, küçüklere sevgi ve e at hâkimdi. Çocuk için sıcak bir aile yuvası, bütün maddi imkânlardan daha hasta olan bir e , mahvolmu tur. Saadeti sona ermi tir. E inin
Anne baba, evlatlarına çok iyi ilmihal bilgisi verirdi yani Ehli kıymetlidir. Anne ve baba bunun fakında olmalı. Birbiri ile iyi hizmetinden, yardımlarından mahrum kalmı tır. Ömrü, onun
sünnet itikadını, imanı, farzları, haramları, slam ahlakını, güzel geçinmeli, incir çekirde ini doldurmayan basit meseleler dertlerini dinlemekle, ona doktor aramakla; ona, alı mamı
huyları, kötü huyları, 32 farz, 54 farz, büyük günahları, kul yüzünden birbirini incitmemeli, birbirine de er vermeli, oldu u hizmetleri yapmakla geçer. Bütün bu felâketlere,
hakkının önemini, günlük okunacak duaları, ölmü lerimizi dua birbirine kar ı kalp kıracak, gönül yıkacak söz ve davranı lardan bitmeyen sıkıntılara kendi huysuzlu u sebep olmu tur.
ve isti farla anmayı, bir mezarlık yanından geçerken selam verip sakınmalı ve ufak eyleri büyütmemelidir. Dizlerini dö mekte ise de ne yazık ki bu pi manlı ının faydası
ruhlarına “Fatiha” okumayı, her i e “Besmele” ile ba lamayı, yoktur.”
sonunda “Elhamdülillah” demeyi kısaca bir Müslüman’ın Kadın; kendi gelininden, o luna nasıl davranmasını istiyorsa Hikmet ehli bir zat; evdeki huzurun, karı koca arasındaki
günlük hayatında bilmesi ve yapması gereken bilgileri kocasına öyle davranmalı. Erkek de kendi damadından, mutlulu un sırlarını öyle özetler:
ö retirlerdi. kızına nasıl davranmasını istiyorsa hanımına öyle * E lerinize bolca iltifat edin. Her i ine te ekkür edin. Hiç tenkit
davranmalı. E ler birbirinin neden rahatsız olduklarını, neden
Ayrıca Allahü Teâlâ’nın sıfatları ve sevgili Peygamberimiz’in mutlu olduklarını bilir. Herkes birbirinin rahatsız olaca ı yok! Hiç kızmak yok!
“sallallahü aleyhi ve sellem” mübarek hayatı ö retilir, yine 4 eyden sakınır, kar ısındakinin memnun olaca ı tavrı sergilerse * Asla tartı ma! Bir problem hâlinde, “Sen haklısın!” de. Özür
Halife ve Eshâb-ı kiramın kıymeti, dört mezhep imamı ve di er orada niye sıkıntı olsun. Fakat Allah korusun, birbirinin rahatsız dile. Beklenti yok. Yapılan hizmete razı ol. Ne eli ve saygılı ol.
Ehl-i sünnet âlimlerinin büyüklü ü anlatılır; onların sevgisi, olaca ı eyi bile bile inadına yapmak zulüm olur. Zulmeden, Anne baba birbirini lüzumsuz tenki en sakınmalı. Sabırla, Çok aka ve incitici sözden kaçın.
çoluk çocu un gönüllerine yerle tirilirdi. Herkes be vakit i ah olmaz. nsan kendisine yapılmasını istemedi i bir eyi, teenni ile çözülmeyecek bir ey yoktur. Bazen e ler, birbirinin * Darılmak, küsmek yok. E inin sırda ı ve dert orta ı ol.
namazını hiç aksatmadan kılardı. Bütün bunlardan dolayı e ine veya bir ba kasına yapmamalı. * E ini, çok sevdi in hocanın evladı kabul et. Öyle davran.
evlerde huzur, mutluluk ve bereket vardı. Ecdadımızın bu düzeltemedikleri davranı larını zamana bırakmalı. Birbirini nsan, hiç çok sevdi i birinin evladını üzer mi?
oldu u gibi kabul etmeli. Ha a sıkıntılarının gitmesi, hâllerinin
* Dı arıdaki insanları üzmemek için dikkat ediliyor. Evde daha
nsanlar; cemiyet, topluluk hâlinde ya amak mecburiyetin- sen-ben kavgasına girmekten, “Ben haklıyım, sen haksızsın!” muntazam, huzurlu aile yapısı, özellikle Avrupalıların ve “Kusursuz dost arayan, dost bulamaz!” demi ler. E ler, düzelmesi için dua etmeli. badetlerine dikkat etmeli. çok dikkat et.
kusurlarını düzeltme hususunda birbirine yardımcı olmaya
dedirler. Cemiyetin en küçük birimi ailedir. Bu bakımdan aile, tartı masından, hep eksik kusur aramaktan, birbirini a a ılayıcı yabancı seyyahların da çok dikkatini çekmi ve çe itli vesilelerle çalı malı. Yalnız bunu; suçlayarak, azarlayarak, inciterek, kalp badetlerini yapan, günahlardan sakınan kulunu Allahü Teâlâ * Üç günlük dünyada i ler onun dedi i gibi olsa ne olur?
toplumun temel ta ıdır. Aile, insanların do up büyüdü ü, ve tenkit etme tavırlarından, suçlayarak konu maktan bunları ifade etmi lerdir. darda bırakmaz. * Beklenti olmaz, te ekkür bol olursa hizmet kat kat artar.
yeti ip geli ti i ve terbiye gördü ü topluluktur. Bu topluluk, sakınmalıdır. stanbul’da yıllarca ya amı me hur bir Fransız, ecdadımızın kırarak, hakaret ederek; salak, geri zekâlı gibi küçültücü ve * Ölümü unutmayın. Ölümü unutmayan, güzel huylu olur,
küçük-büyük fertlerinin olgunla tı ı bir hayat okuludur. Büyük âlim ve veli Seyyid Abdülhakim Arvasi Hazretleri öyle nezih ahlak ve adabının hayranı olmu , daima yazılarında bu a a ılayıcı kelimeleri kullanarak yapmamalı. Böyle kelimeler E ler birbirine tevazuyla, yumu aklıkla, kul hakkına dü mekten kendi hâliyle u ra ır, ba kalarını görmez. Bu da iyi geçinmenin
buyurur: “Be eriyet, ne kadar u ra ırsa u ra sın; sevip duyguları ifade etmi ve öyle demi tir: kalbi yaralar. Me hur sözdür: “Kılıç yarası düzelir fakat dil korkarak, ölümü hatırlayarak, her yaptıklarının tek tek hesabını ilacıdır.
Aile içinde kadın ve erke in birbirlerine anlayı lı davranmaları, sevilmedikçe ızdırap ve felake en kurtulamaz. Hakk’ı tanımadıkça, yarası düzelmez!” Böyle a ır kelimelerin izi, ömür boyu devam vereceklerini dü ünerek davranmalı. Ba arılı e ler, hayatlarının
müsamahalı olmaları, kar ılıklı sevgi ve saygıya önem vermeleri, Hakk’ı sevmedikçe, Hak Teâlâ’yı hâkim bilip ona kulluk etmedikçe “Müslüman Türklerin hayatı, kelimenin tam manasıyla ba ka bir eder. Anne babanın çocuk yanında böyle tavırlar sergilemesi, sonunda birbiri hakkında, “Allahü Teâlâ gani gani rahmet eylesin; * Evin içi kadına, dı ı erke e ai ir. Bir erkek evde ne kadar evin
birbirlerinin sınırlarına dikkat etmeleri, birbirlerine de er insanlar, birbirini sevemez. Hak’tan ve Hak yolundan ba ka her ne dünyadır. Dünyanın ba ka hiçbir evinde; bir erkek, hanımına bu çocu u içinden üzer fakat ne yapsın evlat, biri annesi di eri çok iyi bir e ti!” dedirterek dünyadan ayrılabilenlerdir. i ine karı ırsa o kadar sıkıntı çeker. Herkes birbirinin hukukuna
vermeleri, kalp kıracak söz ve davranı lardan sakınmaları, aile dü ünülse hepsi ayrılık ve peri anlık yoludur.” derece saygılı ve hayran olamaz! Kadın, evine o kadar dü kün; babası. Onlara kar ı sadece mahzun ve masum bakı lardan riayet ederse evde sıkıntı olmaz, huzur olur.
saadeti için ar ır. temizli ine o kadar meraklı, kocasının ev hasretini giderecek ba ka yapaca ı bir ey yoktur. Hülasa; huzurlu, mutlu bir ev, bir yuva evladımızı mutlu eder.
Milletimizin tarih boyunca kazandı ı zaferler ve ba arılarda, Onun için anne babalar, birbirleriyle güzel geçinmelidir.
Evde huzur, ailede mutluluk olması; ailenin temel ta ları, aile yapımızın güçlü ve sa lam olu unun, millî ve manevi öylesine bir zekâ ve e itime sahiptir ki evin erke i, ak amüzeri
ailenin direkleri mesabesinde olan e lerin, birbirlerine kar ı de erlerimize ba lılı ımızın payı büyüktür. büyük bir hasretle kapıdan girer.” Evinde Huzur stiyorsan te Sana Reçete!
görev ve sorumluluklarını bilip bunlara riayet etmelerine Hülasa, ecdadımız zamanında aile; Allah sevgisi, Peygamber Dünyaya milyarlarca insan gelmi . Bir müddet ya amı lar.
ba lıdır. Bunlara dikkat eden aile, güçlü ve sa lam olur. Aile Amerikalı bir sosyolog öyle der: “Türklerin tarihini tetkik e im. sevgisi, vatan, din muhabbeti ile doluydu; tarihine, kültürüne, Sonra, ölüp gitmi ler. Bunların bazıları zenginmi , bazıları fakir.
hayatı ne kadar güçlü ise toplum hayatı da o kadar güçlü ve Dikkatimi bir ey çekti: Türkler kısa zamanda devletler kurup uzun millî ve manevi de erlerine ba lıydı. te Osmanlı’yı, Viyana Kimi güzelmi , kimi çirkin. Kimi zalimmi , kimi mazlum. O
sa lam olur. Aile hayatının huzurlu ve düzenli olması, saltanatlar sürmü ler. Sebebini ara tırdım, u kanaate vardım: kapılarına kadar ula tıran, dünyaya hükmeden devlet adamları, hâllerinin de hepsi geçti, unutuldu. Ey insan! yi dü ün. Birkaç
istikbalimiz olan çocuklarımızın ahsiyetli, güzel karakterli, ruh Türklerde çok kuvvetli bir aile yapısı var. Kadınla erke i birbirine âlimler ve her sahada seçkin ve maharetli fertler, seçkin insanlar, sene sonra, sen de bunlardan biri olacaksın. imdi, geçmi
ve beden sa lıkları yerinde kimseler olarak yeti melerini sa lar. ba layan, kanundan ziyade; din, namus, i et, söze sadakat ve böyle bir ortamda yeti iyordu. senelerin nasıl bir hayâl olduysa o zaman, bütün ömrün, bütün
Huzurlu bir aile ortamı; çocu a, evi özletir. Çocu un, ne e ve güvendir.” hayatın, çalı maların, didinmelerin hep hayâl, bir rüya gibi
sevinç içinde ko arak eve gelmesini sa lar. Evde huzur yoksa, Biz ailemize, çoluk çocu umuza sahip çıkarsak, millî ve manevi Daha sonra Batı’nın bozuk aile yapısına özenme ve onları taklit olacak. Rüya gibi olan bu dünya hayatını iyi de erlendirirsek
kavga ve münaka a varsa çocuk eve gelmek istemez. Aileden sebebiyle bu mutlu aile yapısı bozuldu. Önceki huzur ve hem dünyamız hem de ahiretimiz mamur olur. Allahü Teâlâ’ya
alması gereken manevi de erleri alamaz. Neticede, dı arıda de erlerimize ba lı kalırsak in âallah hiçbir er kuvvet, aile mutluluk kayboldu. Buna ra men günümüzde de ecdadımızın kar ı kulluk vazifelerimizi yaptı ımız gibi kul haklarına da çok
yapımızı bozamayacaktır!
kötü arkada ların eline dü er. Dünyası da ahireti de zarar görür. bu muazzam aile yapısını örnek alan aileler, aynı mutlulu u dikkat etmeliyiz. Bilhassa aile içinde e ler, birbirinin hukukuna
Onun için ana baba, birbirleri ile iyi geçinmeli; evin, sevgi, saygı Ecdadımızın Mutlu Aile Yapısı Nasıldı? ya amakta ve kıymetli evlatlar yeti tirmektedir. çok dikkat etmeli. Birbirini üzecek söz ve davranı lardan,
ve huzurlu bir ortam olması için gayret göstermeli. E ler, Ecdadımızın hayranlıkla anlatılan aile yapısında, ailenin temel birbirlerini suçlayarak, azarlayarak ve a a ılayarak konu maktan

AKADEMİ I 21