Page 7 - Akademi Dergisi Temmuz 2025

AKADEMİ TEMMUZ 2025 İlim ve Araştırma Dergisi
İSTANBUL İSLAMİ İLİMLER
AKADEMİSİ
vah i ve egoist bir canavar olan fertler ve ne de E. Durkheim’in öldürme yetkisine bile sahipti. Evlatlık müessesesi vardı. Tek bir milleti yıkmak isteyen iç ve dı dü manlar da ilk tahribatlarına Her yıl 1-8 Mart arası “Ye ilay Ha ası” olarak kutlanmaktadır. Toplumun Temeli Ailedir hakları ise) yiyecek, (mesken) ve giyecekleri (nafaka)
dedi i gibi özel hayata ve ahsiyete imkân ve fırsat tanımayan insan evlilik esas olup çok evlilik yoktu. aileden ba lamaktadırlar. Ye ilay Ha ası’nın 1-8 Mart arası kutlanmasının sebebi, Ye ilay nsanlar, cemiyet hâlinde ya amak mecburiyetindedirler. Bu konusunda, iyi ve ölçülü hareket etmenizdir.” [Müslim, Tirmizî]
sürüleri demek olan klan ile ba lamı tır. Bu görü lerin bugün ilmî Cemiyeti’nin 5 Mart 1920 tarihinde kurulmu olmasıdır. cemiyetin en küçük birimi ailedir. Bu bakımdan aile, toplumun
bir de eri kalmamı tır. Araplarda, Peygamber Efendimiz’den önceki Cahiliye slamiyet; ilme, ahlâka ve aileye en büyük kıymeti verip cahilli i ve Kurulu un itici sebebi nedir biliyor musunuz? temel ta ıdır. “Kadınları, Allah’ın emaneti olarak aldınız ve onlara yakla manız
Devri’nde aile, ataerkildi. Kadın ve çocukların de eri yoktu. ahlâksızlı ı reddeder. Toplumun temeli aile, ailenin temeli ise Allah’ın emri ile helal kılındı. Sizin onların üzerinde hakkınız
Peygamberler tarihini inceledi imizde, hepsinin gayelerinin, Baba, kız çocuklarını öldürme hakkına sahipti. Nitekim kız sadakat, i et, hayâ, kar ılıklı sevgi ve anlayı gibi manevî O tarihte, stanbul i gal altındadır. gal kuvvetleri; vapurlar dolusu Aile, insanların do up büyüdü ü, yeti ip geli ti i ve terbiye oldu u gibi onların da sizin üzerinizde hakları vardır. Yata ınızı
yüksek ahlâklı iyi insanlar, iyi aileler ve iyi cemiyetler meydana çocuklarını diri diri topra a gömerlerdi. de erlerdir. Burada unu da belirtelim ki Batı’nın bâtıl inanı larını, sigara, alkollü içki ve uyu turucu maddeyi getirerek gençlere gördü ü bir topluluktur. Bu yuva, toplulu un küçük-büyük bütün kimseye çi netmemeleri ve maruf olan hususlarda size ba
getirmek oldu unu görüyoruz. Zaten bizim dinimizde, moda ve ahlaksızlıklarını taklit etmek, medeniyet de il, milletin bedava da ıtırlar. Bu tehlike kar ısında, i te bazı Türk aydınları; fertlerinin olgunla tı ı bir hayat okuludur. Aile içinde her fert; kaldırmamaları, onlar üzerindeki haklarınızdandır. Onlar, bu
tarihimizde, kültür ve medeniyetimizde e itimden maksat da “iyi slamiyet’ten önce Türklerde aile yapısı ataerkildi; yalnız, bünyesinde tahribat yapmaktır. sigara, alkol ve uyu turucu ile mücadele için bu cemiyeti kurarlar. yekdi erinin, birbirinin bilgi ve tecrübesinden faydalanır. Bu haklarınıza riayet ederlerse maruf üzere rızıklandırılıp
insan”, orijinal ismiyle söylemek gerekirse, “insân-ı kâmil” Roma’da oldu u gibi de ildi. Fazla yaygın olmamakla beraber çok Dinî ve millî de erlerimizle çeli en ba ka kültürlerin örf ve faydalanma bir ömür boyu devam eder. giydirilmeleri onların hakkıdır.” [ bn-i Cerîr]
meydana getirmektir. evlili e rastlanırdı. Alkol, uyu turucu, kumar ve fuh un en büyük tahribatı (yıkımı), âdetlerini, körü körüne taklit ve özentiden kaçınmalıyız. Kendi
aile ve nesiller üzerindedir. Ailenin zayı adı ı, zedelendi i, kültürel mirasımızdan, dinî ve millî anlayı ve heyecanımızdan Çocuklar, Allahü Teâlâ’ya inanmayı, peygamber sevgisini, Peygamber Efendimiz’in Veda Hutbesi’ndeki nasihatlerinden biri:
Bütün Peygamberler ve onların vârisleri olan slâm âlimleri ve slam hukukuna gelince: slam dini, toplumun huzuru ve insan vazifelerini yapamadı ı zamanlarda gayr-i me rû serbest kaynaklanan dinî ve millî de erlerimizi ya atmaya gayret etmeli, büyüklere hürmeti, vatan-millet a kını, ezan ve bayra a saygıyı, “Kadınlarınıza eziyet etmeyiniz! Onlar, Allahü Teâlâ’nın sizlere
evliyâ-yı kirâm; hep gıda gibi, bütün insanlara lâzım olan fertler, neslinin sa lıklı bir ekilde devamı için ailenin gerekli oldu unu münasebetler artmakta, beden ve ruh sa lı ı bozuk nesiller bu de erlerimizi genç ku aklara aktarmaya çalı malıyız. gelenek ve göreneklerini hep ailede ö renir. emanetidir. Onlara yumu ak davranınız, iyilik ediniz.” eklinde
aileler ve cemiyetler te kil etmek için u ra mı lardır. Burada bildirmi tir. Bu sebeple nikâhı helal kılarak zinayı ve zinaya yol toplumu i gal etmektedir. olmu tur. Ba ka bir hadis-i eri erinde de “Cennet, anaların
hemen, büyük slâm âlimi mâm-ı Gazâlî'nin bir sözünü açan serbest ili kileri yasaklamı tır. Kadına hiçbir dinin, hiçbir Anne-babalarına iddet uygulayan çocuklardan bir kısmı, Çocuklar altı ya ına kadar ki ilik özelliklerini de aileden alırlar. Bu ayakları altındadır.” buyurarak kadını korumada e siz bir
hatırlıyoruz. Buyuruyor ki: “ nsanlar üç gruptur: Birinci grup gıda sistemin vermedi i de eri vermi tir. Peygamber Efendimiz’in Veda Bir ailenin çekirde i karı-koca, sonra çocuklardır. O hâlde bir uyu turucu parası alabilmek için bu i i yapmaktadırlar. sebeple ailenin düzenli olması çok önemlidir. Aile hayatının hayatın huzuru, aileyi meydana getiren kadın ve erke in, vazife ve hassasiyet göstermi tir.
gibidir, herkese her zaman lâzımdır. kinci grup deva (ilaç) gibidir, Hutbesi’ndeki nasihatlerinden biri, “Kadınlarınıza eziyet kadın, kocası ile iyi geçinebilmek için ne yapmalıdır? Koca da Dünyadaki bütün insanlar mesut olmak isterler. Fakat mesut olan düzenli olması, çocukların ahsiyetli ve güzel karakterli olarak sorumluluklarını bilip uygulamasına ba lıdır. brahim Hakkı
bazı insanlara bazen lâzım olur. Üçüncü grup ise illet (maraz, dert, etmeyiniz! Onlar, Allahü Teâlâ’nın sizlere emanetidir. Onlara hanımı ile iyi geçinmek için nelere riayet etmelidir? pek azdır çünkü saadetin ne oldu unu bilen azdır. Saadet denilince yeti mesini sa lar. Hazretleri, “Bu mücerrebtir (tecrübe edilmi tir)” buyuruyor. Hazret-i Ai e annemiz (radıyallahü anhâ) anlatıyor: Peygamber
hastalık) gibidir, herkes ondan kaçar ama o, insanlara bula ır.” yumu ak davranınız, iyilik ediniz.” olmu tur. Ba ka bir hadis-i Ba ta unu söyleyelim ki erkek için de kadın için de iyi geçinmek, yalnız dünyadaki rahatlık hatıra gelmemelidir. Asıl saadet, ebedî “A aç ya ken e ilir.” ve “Demir tavında dövülür.” gibi atasözlerimiz Aile içinde kadın ve erke in birbirlerini anlayıp ho görü sahibi Efendimiz buyurmu tur ki: “Sizin en hayırlınız, ailesine k
eri erinde de “Cennet, anaların ayakları altındadır.” buyurarak fedakârlık ve sabır ister. Büyüklerimiz, “Külfetsiz nimet olmaz.” me hurdur. Her ey zamanında yapılmalıdır. Bu konudaki bir iyi davrananınızdır. Ben aileme kar ı hepinizden daha iyi
Yüce kitabımız Kur’an-ı Kerim’de bildirildi i gibi bu aile, bir erkek kadını korumada e siz bir hassasiyet göstermi tir. Ancak erkekler olan ahiret saadetidir. Ahiret saadetine kavu abilmek için de olmaları, aile saadeti için ar ır. Kar ılıklı sevgi-saygı, hak ve davranıyorum. Arkada ınız öldü ü zaman (kusurlarını e itimdeki
ile bir kadından ibare ir. Nitekim Cenâb-ı Hak, Hucurât “ailenin reisi” olmak bakımından kadınlar üzerinde (daha üstün) bir buyurmu lardır. Allahü Teâlâ’nın ve son Peygamberinin emirlerine uymak yegâne hadis-i erif meali öyledir: vazifelerin ne oldu unun bilinmesi, yuvanın huzurlu olması için zikretmeyi) terk edin.” [Tirmizî] olmak üzere, bu
Suresi’nin 13. ayet-i kerimesinde mealen, “Ey insanlar! Biz sizleri, dereceye sahiptirler. Bununla beraber, erkeklerin me ru sure e yi geçinmek için sıkıntılara katlanmak ve her zaman kendini haklı çaredir, bundan ba ka çare yoktur. “Çocuklukta ö retim, ta üzerine yazı yazmak gibidir (Yani çocukken önemli hususlardandır. Yine Peygamber Efendimiz buyuruyorlar ki: kitaptaki hedef
bir erkek ile bir kadından yara ık. Birbirinizle tanı manız için kadınlar üzerinde hakları oldu u gibi kadınların da onlar üzerinde görmemek gerekir. Hep “Ben haklıyım.” demek geçimsizli e yol Aile fertleri, toplumun en küçük yapı ta larıdır. Nasıl bir binanın ö renilen ey, ta üzerine kazılan nakı gibi kalıcıdır.) Ya landıktan Malumdur ki hayırlı i lerin birincisi ve en önemlisi, “Müslümanların iman yönünden en üstünü, ahlâkı en güzel huzur ve s
milletlere ve kabilelere ayırdık…” buyurmu tur. açar. sonra ö renmeye kalkmak ise su üzerine yazı yazmaya benzer.” [Hatîb olanı; hanımına, en iyi, en lütu âr davrananıdır.” [Tirmizî] kavu m
hakları vardır. Ailenin mutlulu u ve sosyal hayatın huzuru, aileyi temel ta ları yerinden oynatıldı ında bu binanın ayakta kalması Ba dâdî] çoluk-çocu una slamiyet’i ö retmektir. Her Müslüman’ın bu “Müslümanların en iyisi, en faydalısı, hanımına en iyi, en faydalı
meydana getiren kadın ve erke in, vazife ve sorumluluklarını bilip Gerek erkek gerek bayan, ahlaki de erlere ne kadar sahip mümkün de ilse ailenin temel ta ları da yerinden oynatıldı ında, birinci görevi hemen yapması, yarınlara bırakmaması gerekir. Malumdur ki hay
Bugün yeryüzünde rastladı ımız farklı renklere, kültürlere, o ailenin ayakta kalması mümkün olmaz. Ayakta kalsa bile esas Bu bakımdan çocuklarımıza ilk önce, Kur’an-ı Kerim’i, Peygamber Mukaddes dinimiz slamiyet’e göre her insan, elinin altında olandır. Sizin aranızda hanımına kar ı en iyi, en hayırlı, en çolu
milletlere ve gruplara ra men, insanlar temelde bir tek ailenin uygulamasına ba lıdır. çıkarlarsa, aile müessesesine ne kadar önem verirlerse ve bunu fonksiyonlarını yerine getirmesi mümkün de ildir. Efendimiz’i ve din-i slam’ı, anlı tarihimizi, yüksek kültür ve bulundurdu u kimselerin her türlü hak ve hukukundan, e itim ve faydalı olan benim.” [Nesâî] Müslüman’ın bu
çocuklarıdırlar. lmin kesin olarak ortaya koydu u husus; farklı Aile içinde kadın ve erke in birbirlerini anlayıp ho görü sahibi ya atmaya çalı ırlarsa, fuhu tan, zinadan, bütün gayr-i me rû medeniyetimizi, güzel ahlakımızı, dinî ve millî de erlerimizi “Hanımının ve çocuklarının haklarını îfâ etmeyenin namazları,
ırklara, renklere, kan gruplarına ve iskelet yapılarına ra men bütün olmaları, aile saadeti için ar ır. Kar ılıklı saygı ve vazifelerin ne ili kilerden ne kadar uzak dururlarsa o kadar sa lam bir aile yapısı Anne ve baba gerek kız gerekse erkek çocuklarını devamlı ö retmeliyiz. Daha sonraya bırakmamalıyız. ö retiminden, terbiyesinden sorumludur. oruçları kabul olmaz.” [Mür idü’n-nisâ] bırakmaması ger
insanların bir ana-babadan ço aldıklarıdır. oldu unun bilinmesi, yuvanın huzurlu olması için önemli kurulur ve cemiyet de o derece sa lam olur. Tabii ki millet de son gözetmeli, bilhassa onları kötü arkada lardan korumak için çok Cenâb-ı Hak, Kur’ân-ı Kerim’de mealen buyuruyor ki: “Kocası razı oluncaya kadar kadının namazları ve hiçbir iyili i ve
çocu una ilmî,
hususlardır. Ailede disiplini baba sa lar. Baba adaletli davranırsa derece sa lam olur, bu milletin te kil e i i devlet de o derece uzun gayret göstermelidirler. Kötü arkada , çocu un en büyük “Heleke’l-müsevvifûn” hadis-i eri , “Sonra yaparım diyenler “Ey iman edenler! Kendinizi ve çoluk-çocu unuzu öyle bir kabul olmaz.” [Taberânî] (“Namazları kabul olmaz” demek,
slam’dan Önceki Topluluklarda Aile ömürlü olur. dü manıdır. helak oldular (Hayırlı i lerinizi hemen yapın. Yarına bırak- namaz borcundan kurtulur fakat namaz kılmakla meydana gelecek Ö re
Aile, çe itli dinlerde ve topluluklarda devirlere, bölgelere göre ailede huzur olur. Akıllı kadın ve erkek birbirlerini üzmez. Hayat mayın.)” demektir. ate ten koruyun ki onun tutu turucusu insanlarla ta lardır…” büyük sevaba kavu amaz demektir. “Namazı bo a gider.” demek sevilm
[Tahrîm, 6]
farklılık arz eder. Baba hâkimiyetine dayanan aileler arkada ını üzmek, incitmek aile saadetinin bozulmasına sebeptir. Aile fertleri, toplumun en küçük yapı ta larıdırlar. Nasıl bir Burada unu belirtelim ki Batı’nın bâtıl inanı larını, moda ve de ildir.) burada alı ır.
(ataerkil-peder ahi) yanında, ana hâkimiyetine dayanan Zalim, huysuz kimse, hayat arkada ını devamlı üzerek asabını binanın temel ta ları yerinden oynatıldı ında bu binanın ayakta ahlâksızlıklarını taklit etmek, medeniyet de il, milletin bünyesinde Demek ki toplumun temeli aile, ailenin temeli ise sadakat, i et, Peygamber Efendimiz de buyurmu lardır ki: “Haksız olarak hanımını dövenin, kıyame e hasmı ben olurum.
(anaerkil-mader ahi) aileler oldu u gibi tek evli aile (monogami) bozar. Sinirler bozulunca çe itli hastalıklar meydana gelir. Hayat kalması mümkün de ilse, ailenin temel ta ları da yerinden tahribat yapmaktır. hayâ, kar ılıklı sevgi ve anlayı gibi manevi de erlerdir. “Hepiniz birer çoban mesabesindesiniz / görevlisiniz ve Hanımını döven, Allah ve Resûlüne âsî olur.” [R. Nâsıhîn] Çocuklar
ve çok evli aileler (poligami) de görülmü tür. arkada ı hasta olan bir e , mahvolmu tur. Saadeti sona ermi tir. oynatıldı ında o ailenin ayakta kalması mümkün olmaz. Ayakta elinizin altındakilerden sorumlusunuz. mam / yönetici bir hürme e kusur e
E inin hizmetlerinden, yardımlarından mahrum kalmı tır. Ömrü, kalsa bile, esas fonksiyonlarını yerine getirmesi mümkün de ildir. Burada bir noktayı da önemle vurgulayalım: De i im üzerine seri Mukaddes dinimiz slamiyet’te ve tarih boyunca kültür ve nevi çobandır ve emri altındakilerden sorumludur. Erkek, “Kadınlarınıza eziyet etmeyin! Onlar, Allah’ın sizlere onları b
slam’dan önceki topluluklarda genel olarak aile öyledir: onun dertlerini dinlemekle, ona doktor aramakla, ona alı mamı konferanslar veren, bu konuda birçok kitabı da olan ara tırmacı yazar medeniyetimizde, kadın ve aileye çok büyük önem verilmi tir. ailesinin çobanıdır ve ailesinden sorumludur. Kadın, evinin emanetidir. Onlara yumu ak olun, iyilik edin!” [Müslim] hürmet ve i
Yahudilikte aile, baba hâkimiyetine dayanırdı (ataerkildi). Hem oldu u hizmetleri yapmakla geçer. Bütün bu felaketlere, bitmeyen Aileyi Yok Etmeye Matuf Bazı Çalı malar Pat Mesiti, aile üzerine bakınız ne diyor: “De i imden korunacak eyler Ailenin temelinin çok sa lam olarak atılması gerekti i Çocuk Terbiyesinin Önemi Teâlâ’ya ibadet
sosyal hem de dinî bir müessese olup kadının miras hakkı yoktu. sıkıntılara kadın veya erke in huysuzlu u sebep olmu tur. u anda emperyalist güçler ve mafya; kötü emellerine, bozuk de var; bunlardan biri, ailenin yapısıdır. Bugün, bazı kimseler aile vurgulanmı tır. çobanıdır; o da elinin altındakilerden sorumludur. Hizmetçi, Son Peygamber olan Sevgili Peygamberimiz Hazret-i ediniz.” (Bakar
efendisinin malından sorumludur ve elinin altındakilerden
Çok evlilik vardı. srailo ullarının dı ında biriyle evlenmemek Bunlardan uzak, saadetli bir yuvanın esası, kar ılıklı güler yüz, hep hede erine ula mak için kadınları, kızları, uyu turucu ve alkolizmi fertlerinin görev ve sorumluluklarını yeniden yorumlamak ve aile Aile ne kadar sa lam olursa toplum o derece güçlü temeller sorumludur.” [Buhârî, Müslim, Ebû Dâvûd, Tirmizî] Muhammed’in (sallallahü aleyhi ve sellem), 150 bin mübarek demek b
esastı. Bo anma normal görülürdü. Bu sebeple bo anma çok tatlı söz, anlayı ve ho görüdür. Bunları ise dinimiz emretmektedir. de kullanmaktadır. Bunlar iddete de sebep olmaktadır. kavramını yeniden tanımlamak istiyorlar. Aile fertlerinin rollerini üzerine kurulmu olur. u bir gerçektir ki bir milleti yıkmak isteyen insan, güzîde sahabe, “hayırlı bir ümmet” meydana getirmesi,
olurdu. Bunlara uyan, dünya ve ahire e rahat eder. Vaktiyle Fransa’da yayınlanan “L’Express” ve ngiltere’de ne redilen de i tirmek ve yeniden tanımlamakla ailenin birli ini ve gücünü yıkmak iç ve dı dü manlar da ilk tahribatına aileden ba lamaktadırlar. “Kadınlara iyi davranınız.” [Buhârî, Müslim, Tirmizî] onların da 40-50 sene gibi çok kısa bir zaman zarfında ve gayet H
“ e Economist” dergilerinde açıklanan eski tarihli bir rapora göre, e anlamlıdır. Böyle bir davranı , toplumun yapısı bakımından çok “Kadınlara iyilik ediniz. Çünkü onlar size birer emane ir. Onlara gönderdik.” (En
Hristiyanlıkta aile, sadece dinî bir müessese idi. Kocanın Mukaddes dinimiz slamiyet’te ve tarih boyunca kültür ve tehlikelidir. Çünkü aileyi parçalamak, toplumu parçalamak demektir…” Ailede E lerin Kar ılıklı Hak Ve Vazifeleri iyi davranma dı ında, ba ka bir ey yapma hakkına sâhip mahdut imkânlarla Endülüs’ten Çin’e kadar olan geni co rafî günde
hâkimiyeti esastı. Evlenen kadın ile erkek artık birbirinden medeniyetimizde, aileye ve kadına çok büyük önem verilmi tir. “Dünya mafyası güçlü ve görünmez bir devle ir. Bunların kasasına, Erkeklerin kadınlar üzerinde me ru sure e hakları oldu u gibi bölgeleri fethedip oralara ilim, irfan, ahlak, fazilet, medeniyet
ayrılamaz; bo anıp ba kasıyla evlenen e , zina etmi sayılırdı. Çok Bütün emir ve yasaklarda, ailenin korunması gözetilmi ve günde 3 milyar dolar girmektedir. Mafyanın sadece Rusya te kilatına ngilizlerin, Osmanlı Devleti’ndeki casuslarından biri olan kadınların da onlar üzerinde hakları vardır. brahim Hakkı de ilsiniz. Bilin ki sizin, kadınlarınız üzerinde bazı haklarınız adalet, hakkaniyet, insan hakları, nur ve hidayet götürmeleri faz
evlilik olmakla beraber, aileler daha çok tek evlili e dayanırdı. temelinin çok sa lam olarak atılması gerekti i vurgulanmı tır. ait 550 banka ve 40 bin ticari rması bulunuyor... [Bu rakamlar hâlen Hempher’in hatıratının 45. sayfasında u itiraf yapılmaktadır: vardır. Kadınlarınızın da sizler üzerinde bazı hakları vardır. konusu ciddiyetle incelenmesi gereken bir konudur.
geçerli de ildir? Konunun yeniden ara tırılması lâzım.] Dünyada “800 yıllık Endülüs’ü araba alı tırarak, aralarına tne sokarak, Erzurumî Hazretleri’nin “Ma’rifetnâme”sinde, kocaların hanımları Kadınlarınız üzerindeki haklarınız, istemedi iniz kimselere çocuklar, fıtra
Romalılarda aile, sosyal ve dinî bir kurulu tu. Ataerkil bir aile tipi Burada hemen ifade edelim ki aile, ne kadar sa lam olursa toplum uyu turucu kullananların sayısı 200 milyondur. (Bu da eski rakamdır.) dinî ve millî inançlarından kopararak yıktık. Osmanlı’yı ve üzerinde 22 haklarının, hanımların ise kocaları üzerinde 30 yata ınızı çi netmemeleri, evlerinize ho lanmadı ınız Aslında, Hazret-i Âdem’den itibaren gelmi -geçmi bulunan 6 olarak
hâkimdi. Baba, ailenin reisi ve rahibi idi. lk devirlerde, çocuklarını o derece güçlü temeller üzerine kurulmu olur. u bir gerçektir ki Türkiye Do u ile Batı arasında bir köprüdür...” deniliyordu. di er slam ülkelerini de aynı metotla yıkaca ız!..” haklarının bulundu u zikredilir. Ailenin mutlulu u ve sosyal kimselerin girmesine izin vermemeleridir. (Onların sizdeki ülü'l-azim peygamber, 313 resul, 124 binden ziyade nebinin veya Hr

AKADEMİ I 05